จุด "เสียป๋าย" (侠白) จุดขนาบข้างปอด

จุดเสียป๋าย เส้นลมปราณมือไท่อินปอด

ที่มาของชื่อ : เสีย(侠) คือ ด้านข้าง

                      ป๋าย(白) คือสีขาว หรือสีของปอดนั่นเอง

ความหมายโดยรวมก็คือ จุดที่อยู่ด้านข้างของปอดทั้ง 2 ข้าง นั่นเอง

ตำแหน่ง : อยู่ใต้รักแร้ 4 ชุ่น เลียบกล้ามเนื้อไบเซปทางด้านนอก หรือ อยู่ข้างเลียบกล้ามเนื้อไบเซปในส่วนที่นูนออกมาสูงสุด ทางด้านนอก

สรรพคุณ : ปรับระบายชี่ปอด ทะลวงกระจายชี่ภายในทรวงอก

ใช้ในการรักษา : อาการไอ หอบ เจ็บหัวใจ แน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก อวกลม ปวดต้นแขน หลอดลมอักเสบ กระเพาะอักเสบ หัวใจเต้นเร็ว

วิธีใช้ : ปักเข็มตรง 0.5 - 1 ชุ่น หรือใช้การรนยา

การใช้ร่วมจุดอื่น : 

1. ร่วมกับจุด เฟ่ยซู(肺俞),ฉื่อเจ๋อ(尺泽),ข่งจุ้ย(孔最),เฟิงหลง(丰隆) ในการรักษาไอหอบ เสมหะมาก

2. ร่วมกับจุด ซินซู(心俞),เน่ยกวน(内关),เก๋อซู(膈俞) ในการรักษาเจ็บหัวใจ แน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก

3. ร่วมกับจุด ซีเหมิน(郄门),เจียนสื่อ(间使),เทียนเฉวียน(天泉) ในการรักษาอาการปวดต้นแขนด้านหน้า

พูดถึง "จื่อซู" (紫苏) ภาพหมูย่างเกาหลีก็ลอยมา

紫苏

    เวลาไปกินเนื้อย่างทุกครั้ง เพื่อนชาวเกาหลีมักจะพกกระป๋องสีทองแบนๆไปวางบนโต๊ะด้วยทุกครั้งสิ่งนั้นคือจื่อซูที่แช่อยู่ในน้ำมันงานั่นเอง  ไอ้เราคนไทยก็ไม่เคยรู้จักหน้าคร่าตา เพื่อนเกาหหลียื่นให้ชิม ก็ไม่เห็นจะอร่อยตรงไหน มีแต่กลิ่นหอมๆเท่านั้น แต่เหล่าคนเกาหลีเอง เนื้อเข้าปากคำ ก็จะตามด้วยใบนี้ทุกคำไป เพื่อนเกาหลีนั้น ได้บอกกล่าวมาว่า  คนเกาหลี เวลากินเนื้อย่างจะขาดใบนี้ไม่ได้เลย เพราะมันจะช่วยในการย่อยเนื้อนั่นเอง จะกินเนื้อเท่าไหร่ก็ได้  ไม่อ้วน!!!

จื่อซู : ซูก็พ้องเสียงกับคำว่าซูฉ่าง ที่แปลว่า โล่งสะดวกนั่นเอง ส่วนจื่อสีม่วงนั้นก็คือสีของใบนั่นเองจื่อซู คือใบของต้น Perilla frutescent (L.) Britt. ซึ่งต้นนี้เอง ก็แบ่งย่อยออกมาเป็นหลายชนิดสายพันธุ์  มีหลักๆอยู่ 5 ชนิด แต่ที่นำมาใช้เป็นตัวยาจื่อซูในที่นี้ ครอบคลุมเพียงแค่ 2 ชนิดเท่านั้น คือ
            P.frutescens (L.)Britt.var.crispa Deane โจ้วเย้จื่อซู หรือ ฮุ๋ยฮุ๋ยซู     P.frutescens (L.)Britt.var.acuta (Thunb)Kudo.เจียนเย่จื่อซู หรือ เย่เซิงจื่อซู

รสฤทธิ์ : เผ็ด อุ่น วิ่งเข้าเส้นลมปราณปอด และม้าม

สรรพคุณ : ขับไล่ความเย็นระดับเปี่ยว ขับเคลื่อนลมปราณปรับสมดุลกระเพาะอาหาร ทำให้ครรภ์สงบ

ใช้ในการรักษา :

1.  เป็นหวัดจากลมเย็น  จื่อซูเผ็ดหอม สามารถระบายเปี่ยว ขับไล่ลมเย็น มีฤทธิ์อุ่นนุ่มนวล สามารถใช้รักษาหวัดที่เกิดขึ้นในฤดูทั้งสี่ ไม่ว่าจะเกิดจากร้อนหรือหนาว

2.ไข้หัด มาลาเรียระบาด จื่อซูระบายเปี่ยว เผ็ดหอมทะลวงอุดกั้น สลายสิ่งสกปรก ใช้รักษาได้ดีกับโรคที่เกิดจากไวรัส ขับไล่การรุกรานจากภายนอก

3.คลื่นไส้อาเจียน ไอหอบจากชี่ตีย้อน จื่อซูเผ็ดหอมระบายการอุดกั้น ขับเคลื่อนลมปราณทะลวงผ่านการอุดกั้น  ใช้ได้ดีในการรักษาโรคที่เกิดจาก ชี่อุดกั้น ชี่ตีย้อน

4.แพ้ท้อง ครรภ์ไม่สงบ จื่อซูเด่นในด้านการปรับการเดินลมปราณ จึงเป็นยาที่ดีในการรักษาสตีมีครรภ์ที่มีอาการชี่ติดขัด

5.ขาบวม กระหายน้ำ ปัสสาวะน้อย ชี่เดิน น้ำเดิน ชี่ติดขัด น้ำคั่งค้าง จื่อซูขับเคลื่อนลมปราณให้เดินสะดวก ทำให้การขับเคลื่อนของน้ำกลับเป็นปกติ จึงเหมาะในการรักษา อาการบวมน้ำที่มีการขับปัสสาวะน้อย

ปริมาณการใช้ : สำหรับต้มดื่มใช้ 5 – 10 กรัม ใช้ภายนอกตามแต่เหมาะสม ทาพอก หรือต้มอาบ

ข้อควรระวัง : จื่อซูไม่ควรต้มนาน

สำหรับจื่อซูเกิ่ง(紫苏梗,กิ่งต้นจื่อซู)

รสฤทธิ์ : เผ็ด อุ่นเล็กน้อย วิ่งเข้าเส้นลมปราณปอด และม้ามสรรพคุณ : ปรับสมดุลลมปราณและจงเจียว ระงับปวด สงบครรภ์
ใช้ในการรักษา : จุกแน่นลิ้นปี่เนื่องจากชี่ติดขัด อาหารอุดตัน ปวดท้อง เรออ้วก ครรภ์ไม่สงบปริมาณการใช้ : 5 -10 กรัม

จุด "เทียนฝู่" (天府,LU3) จุดฟ้าประสาน

จุดเทียนฝู่ เส้นลมปราณมือไท่อินปอด

ที่มาของชื่อ : เทียน(天) คือตำแหน่งด้านบน ในมนุษย์ก็คือ ส่วนศรีษะ ส่วนอก 

                        ฝู่(府) คือ การรวมกัน เป็นตำแหน่งที่มารวมกัน

            ความหมายโดยรวมก็คือ ปอดเป็นศูนย์รวมของชี่(ลมปราณ)ของมนุษย์ อยู่ในตำแหน่งของฟ้า(ด้านบน) มีทวารเปิดอยู่ที่จมูก จมูกใช้หายใจเข้าออก เป็นทางผ่านของลมปราณฟ้า

ตำแหน่ง : อยู่เลียบกล้ามเนื้อไบเซปด้านนอก ห่างลงมาจากแขบพับรักแร้ 3 ชุ่น

สรรพคุณ : ระบายชี่ปอด ดับร้อนสลายก้อน

ใช้ในการรักษา : อาการไอ หอบ เลือดกำเดาไหล คอบวมอักเสบ คอพอก ปวดแขน หลอดลมอักเสบ ไซนัสอักเสบ

วิธีใช้ : ลงเข็มตรง 0.5 - 1 ชุ่น หรือใช้การรนยา

การใช้ร่วมจุดอื่น :

1.ร่วมกับจุดเน้าฮุ้ย(臑会)，ชี่เซ่อ(气舍) ในการรักษาคอพอก คออักเสบบวมโต

2.ร่วมกับจุดเหอกู่(合谷) ในการรักษาเลือดกำเดาไหล

3.ร่วมกับจุดชวี่ฉื๋อ(曲池)，เลว่เชว(列缺)，ป่ายฮุ้ย(百会) ใช้ในการรักษาอาการกลัวลม น้ำตาไหลตลอดเวลา ขี้หลงขี้ลืม

4.ร่วมกับจุดเจียนยวี๋(肩髃)，ชวี่เจ๋อ(曲泽) ใช้ในการรักษาอาการปวดต้นแขน

"ซี่ซิน" 细辛 ถึงร้ายก็รัก

ตัวยาซี่ซินนั้น มีที่มาจากรากของพืช 3 ชนิด ดังนี้

1.Asarum heterotropoides Fr.Schmidt var.mandshuricum (Maxim.) Kitag. เรียก เป่ยซี่ซิน(北细辛)
2.Asarum sieboldii Mig.var.seoulense Nakai เรียก ฮั่นเฉิงซี่ซิน(汉城细辛)
3.Asarum sieboldii Miq. เรียก ฮว๋าซี่ซิน(华细辛)

จากพื้นที่การปลูก ชนิดที่ 1และ 2 นิยมปลูกมากทางเหลียวหนิง จึงสามารถเรียก 2 ชนิดแรกรวมกันว่า เหลียวซี่ซิน (辽细辛) ส่วนฮว๋าซี่ซินจะนิยมปลูกกันในเมืองฮว๋าอิน(华阴)ที่ซ่านซี

รสฤทธิ์ : เผ็ด อุ่น เข้าเส้นลมปราณ หัวใจ ปอด ไต

สรรพคุณ : ขับไล่ลมเย็น ไล่ลมระงับปวด ทะลวงทวาร อุ่นปอดสลายน้ำที่คั่งค้าง

ใช้ในการรักษา :

1.หวัดจากลมเย็น หยางพร่องทำให้เสี่ยชี่บุกรุก ซี่ซินเผ็ดอุ่นกระจาย ทั้งยังมีกลิ่นหอมทะลุทะลวง มีกำลังมากในการขับไล่ความเย็น สามารถทะลวงได้ตั้งแต่นอกถึงใน วิ่งเข้าเส้นลมปราณปอด จึงสามารถที่จะขับไล่ลมหนาวในระดับเปี่ยวได้

2.ปวดหัว ปวดฟัน ปวดโพรงจมูก คัดจมูกน้ำมูกไหล ปวดตา หูอื้อ เจ็บคอ แผลในปาก ซี่ซินเผ็ดอุ่นกระจายวิ่งทะลุทะลวง เป็นยาที่หอมทะลุทะลวงดีที่สุด ช่วยในการระบายกระจายการอุดกั้น วิ่งขึ้นทะลวงจนถึงสุดกระหม่อม  ทะลวงทวารทั้ง 9 ในร่างกาย เหมาะสำหรับรักษาโรคที่เกิดบริเวณศรีษะ  เป็นยาสำคัญในการทะลวงแก้ปวด

3.ไอหอบจากเสมหะที่คั่งค้าง ซี่ซินเผ็ดกระจาย อุ่นทะลวง นอกจากสามารถขับไล่ความเย็นในระดับเปี่ยวได้แล้ว ยังสามารถเดินชี่ลงล่างเพื่อทะลวงเสมหะที่อุดตัน อุ่นปอดสลายน้ำที่คั่งค้าง

4.อาการปวดจากลมเย็นชื้น ปวดเย็นที่เข่าและเอว ซี่ซินสามารถกระจายตัวเข้าไปในเส้นลมปราณเส้าอินไต ใช้ความเป็นหยางในการทะลวง ขับกระจายความเย็นที่กระจุกกันเป็นก้อนออกมาภายนอก ทั้งยังขับไล่ลมชื้นที่แทรกตัวอยู่ตามเอ็น กระดูก และข้อต่อต่างๆได้ด้วย

5.มือเท้าเย็น ปวดเย็นท้อง ซี่ซิน เผ็ดอุ่นกระจาย ให้ความอบอุ่นเส้นลมปราณ ขับไล่ความเย็นทั้งภายในและภายนอก ทำให้เลือดไหลเวียนทะลวงชีพจร

6.คัดหน้าอก ประจำเดือนไม่มา ปวดท้องประจำเดือน ซี่ซิน เผ็ดอุ่นกระจาย วิ่งขึ้นไหลเวียนชีพจรทรวงอก สลายก้อนแก้ปวด วิ่งลงไหลเวียนทะเลแห่งเลือด อบอุ่นเส้นลมปราณ อบอุ่นมดลูก ไล่ความเย็นแก้ปวด

7.เจ็บหัวใจแน่นหน้าอก ซี่ซิน เผ็ดอุ่นกระจาย  ระบายทะลวงหลอดเลือดหัวใจ ขับไล่ความเย็นแก้ปวด

8.เสมหะอุดกั้น อาละวาดหมดสติ ซี่ซิน เผ็ดวิ่งกระจาย วิ่งลงล่างสลายเสมหะ กลิ่นหอมสลายการอุกตับคั่งค้าง ทะลวงข้อต่อเปิดทวาร ปลุกสติ

ปริมาณการใช้ : เนื่องจากซี่ซินมีความเป็นพิษ จึ่งควรใช้ในปริมาณที่น้อย ยาต้มใช้ 1 - 3 กรัม ,ยาผงใช้ทานละ 0.5 - 1 กรัม หากว่าเป็นโรคอันตราย หรือผู้ป่วยอ่อนแอ หรือใช้ยาในปริมาณที่มากกว่านี้ เวลาใช้ควรต้มซี่ซินก่อนยาตัวอื่น 45 นาที เพื่อขจัดหรือลดพิษลง

จุด "ยวิ๋นเหมิน" (云门,LU2) ประตูแห่งเมฆา

จุดยวิ๋นเหมิน

ที่มาของชื่อ :
ยวิ๋น(云) หมายถึงเมฆ ชี่อากาศที่บางเบา เป็นชี่ของแม่น้ำและภูเขา
เหมิน(门) หมายถึง ประตู เป็นประตูทวารของเส้นลมปราณมือไท่อินปอด
ความหมายโดยรวมก็คือ เป็นทวารประตูเข้าออกของชี่ที่บางเบาของปอด(บางเบาคือลักษณะเฉพาะของชี่ปอด)

ตำแหน่ง : อยู่ที่แอ่งเว้าใต้กระดูกไหปลาร้า ห่างจากกึ่งกลางลำตัว 6 ชุ่น

สรรพคุณ : กระจายชี่ปอดลงล่าง ระงับไอสงบหอบ

ใช้ในการรักษา : ไอ หอบ เจ็บแน่นหน้าอก ปวดไหล่หลัง หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ วัณโรคปอด ปวดประสาทซี่โครง ไหล่ติด

วิธีใช้ : ปักเข็มเฉียงออก 0.5 - 0.8 ชุ่น หรือรมยา

การใช้ร่วมกับจุดอื่น :

1.ร่วมกับจุดเฟ่ยซู(肺俞) ใช้ในการรักษาอาการไอ อาการหอบ

2.ร่วมกับจุดจงฝู่(中府)，อิ่นป๋าย(隐白)，ชีเหมิน(期门)，เฟ่ยซู(肺俞)，หุนเหมิน(魂门)，ต้าหลิง(大陵) ใช้ในการรักษาเจ็บหน้าอก เจ็บชายโครง

3.ร่วมกับจุดเฟ่ยซู(肺俞)，เกาฮวง(膏肓)，ฉื่อเจ๋อ(尺泽) ใช้ในการรักษาอาการไอจากวัณโรคปอด

桂枝 กิ่งอบเชยจีน สรรพคุณกึ่งครอบจักรวาล

"桂枝" กุ้ยจือ กิ่งอบเชยจีน

ส่วนที่ใช้เป็นยาคือกิ่งจากต้นอบเชยจีน Cinnamomum cassia Presl 

ส่วนตัวยา肉桂คือส่วนของเปลือกต้นและเปลือกกิ่งจากต้นนี้เช่นเดียวกัน ไม่ใช่แกนกลางเนื้อไม้หรือแก่นที่หลายๆคนเข้าใจกัน และในปัจจุบัน ยังมีคนผลิตยาทั้ง桂枝และ肉桂มาจากต้นคนละสายพันธุ์กันอีกด้วย แม้ภายนอกจะคล้ายแต่สรรพคุณอาจจะแตกต่างหรือเทียบเท่ากันไม่ได้ หลายๆต้นที่ถูกปลอบแปลงปนมาได้แก่ อบเชยอินโด C. burmannii อบเชยเวียดนามC. loureiroi และอบเชยศรีลังกาC. citriodorum

เก็บเกี่ยว : ในเดือนมีนาคมถึงช่วงเดือนกรกฎาคม ตัดกิ่งในช่วงความยาวตั้งแต่ 15 เซนติเมตรถึง 1 เมตร แต่ที่นิยมสุดคือ 20 เซนติเมตร นำตากให้แห้ง กุ้ยจือนั้นไม่มีแบ่งเกรดชัดเจน แต่ยากุ้ยจือที่ดีต้อง กิ่งอ่อน สีน้ำตาลแดง และกลิ่นชัดเจน

กุ้ยจือ มีรส : เผ็ด หวาน ฤทธิ์อุ่น

วิ่งเข้าเส้นลมปราณ : หัวใจ ปอด กระเพาะปัสสาวะ

มีสรรพคุณ : ขับเหงื่อขับไล่ปัจจัยกระทบภายนอกปรับสมดุลอิ๋ง-เว่ย

                  อุ่นทะลวงเส้นลมปราณ บำรุงหยางหัวใจ

                  ปรับสมดุลเส้นลมปราณชง

ใช้ในการรักษา

1.หวัดจากกระทบลมเย็น กุ้ยจือเผ็ดหวานอุ่น เสริมหยางเสริมเว่ย ทั้งระบายเปี่ยวขับเหงื่อแต่นุ่มนวลกว่าหมาหวง มีฤทธิ์ดีในทางการกระจายหยางชี่เข้าสู่ระดับเว่ย ระทำให้อิ๋งและเลือดไหลเวียนสะดวกในระดับเปี่ยว ทำให้เว่ยภายนอกแข็งแรง

2.ใจสั่นเจ็บแน่นหน้าอก รวมถึงมีอาการปวดเย็นบริเวณท้อง กุ้ยจือรสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น เสริมหยางทะลวงชีพจร จึงเหมาะสำหรับการรักษากลุ่มอาการปวดที่มีสาเหตุมาจาก มีภาวะของหยางพร่องจึงทำให้เส้นเลือดเส้นลมปราณติดขัด

3.ประจำเดือนมาน้อยปวดท้อง กระปิดกระปอย อาการปวดจากลมชื้น เนื่องด้วยรสเผ็ดของกุ้ยจือมีผลช่วยทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี อีกทั้งยังอุ่นทะลวงหลอดเลือด จึงสามารถรักษาอาการปวดที่เกิดจากการคั่งของเลือด

4.ไอหอบบวมน้ำ มีการคั่งของเสมหะเย็น กุ้ยจือเผ็ดอุ่นเสริมหยางในการสลายความชื้น โดยเฉพาะการมีเสมหะคั่งค้าง จะมีอาการแสดงคือไอหอบ บวมน้ำ

5.ใจสั่นคลื่นไส้ ชี่ตีย้อนขึ้นบน กุ้ยจืออุ่นทะลวงหยางชี่ ปรับสมดุลเส้นลมปราณชง กดชี่ลงล่าง จงเหมาะรักษาอาการต่างๆ ที่เกิดจากสาเหตุการที่ชี่ตีย้อนขึ้นบน ไม่ว่าจะเป็นอาการใจสั่น คลื่นไส้อาเจียน อ้วกลมอ้วกดันลิ้น เป็นต้น

6.ลมตับอุดกั้น สะบัดหนาวสะบัดร้อนจากไข้มาลาเรีย กุ้ยจือทั้งยังวิ่งเข้าเส้นลมปราณตับถุงน้ำดี ช่วยในการปรับสมดุลของชี่ตับ ระบายชี่ตับจากการอุดกั้น จึงเหมาะรักษาในกรณีของพยาธิสภาพเกิดที่เส้นลมปราณตับถุงน้ำดี เช่นชี่ตับและถุงน้ำดีติดขัด ลมตับกำเริบ อาการสะบัดร้อนสะบัดหนาวจากไข้มาลาเรีย เป็นต้น

7.เหงื่อออกมากผิดปกติ อสุจิเคลื่อน และเลือดออกจากสาเหตุเลือดร้อน เลือด เหงื่อ และอสุจิมีต้นกำเนิดเดียวกันจากสารอิน เพราะฉะนั้นอาการข้างต้นคืออาการแสดงของการที่อิ๋งอินออกมาภายนอก หรือจะเรียกอีกอย่างว่าอิ๋งเว่ยไม่สัมพันธ์กัน ซึ่งกุ้ยจือมีฤทธิ์ในการปรับสมดุลอิ๋ง  

ปริมาณการใช้ : 3 - 10 กรัม

จุด"จงฝู่"（中府）LU1 ของเส้นลมปราณปอด

จงฝู่(中府) : เป็นจุดมู่ของเส้นปอด(มู่=คือจุดที่รวมปราณของแต่ละอวัยวะมากองรวมกันที่บริเวณท้องและทรวงอก)

จง หมายถึงจงเจียว จงชี่ (中焦，中气)
ฝู่ หมายถึง การรวมกัน(聚)
ความหมายโดยรวมคือ เส้นมือไท่อินก่อกำเนิดจากจงเจียว จุดนี้คือจงชี่ที่ก่อกำเนิดจากการรวมตัวกันของฟ้าและดิน เป็นจุดมู่ของปอด เป็นตำแหน่งที่ลมปราณของปอดและม้ามมาผสานรวมกัน จึงเป็นที่มาของชื่อจุด "จงฝู่"

ตำแหน่ง : อยู่บริเวณทรวงอก บริเวณกระดูกซี่โครงซี่ที่ 1 ห่างจากกึ่งกลางลำตัว 6 ชุ่น ล่างจุดยวิ๋นเหมิน 1 ชุ่น

สรรพคุณ : ระบายชี่ปอด ปรับสมดุลชี่ ปรับสมดุลกระเพาะ ขับน้ำ

ใช้ในการรักษา : ไอ หอบ ชี่ตีย้อน เจ็บแน่นหน้าอก เจ็บไหล่หลัง เจ็บคอ หน้าบวม ไม่อยากอาหาร คลื่นไส้ หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ วัณโรคปอด ปวดประสาทซี่โครง

วิธีใช้ : ปักเอียง 45 องศา ออกนอกลำตัว ลึก 0.5-0.8 ชุ่น หรือใช้การรมยา

การใช้ร่วมกับจุดอื่น :

1.ร่วมกับจุด ฟงเหมิน(风门),เหอกู่(合谷) ใช้ในการรักษา สะบัดร้อนสะบัดหนาว เจ็บคอ
2.ร่วมกับจุด เฟ่ยซู(肺俞),ยวิ๋นเหมิน(云门),เทียนฝู่(天府),ฮว๋าไก้ย(华盖) ใช้ในการรักษา ไอจากกระทบภายนอก หอบหืด
3.ร่วมกับจุด อี่ซู(意舍) ใช้ในการรักษา แน่นหน้าอก
4.ร่วมกับจุดฟู่ลิว(复溜) ใช้ในการรักษา ไอจากปอดร้อน

麻黄หมาหวง รักแรกพบทุกสถาบัน

辛温解表药 - 麻黄

คำว่า 麻 มาจากรสชาติที่ ฝาด ชา ซ่าลิ้น , ส่วนคำว่า 黄 คือสีเหลืองของตัวยาแห้งนั่นเอง

หมาหวงเป็นกิ่งแห้งของต้น Ephedra มี 3 ชนิด

1.จากต้น Ephedra sinica Stapf เรียก “草麻黄” เฉ่าหมาหวง
2.จากต้น Ephedra intermedia Schrenk et C.A. Mey. เรียก “中麻黄” จงหมาหวง
3.จากต้น Ephedra equisetina Bge. เรียก “木贼麻黄” มู่เจ๋ยหมาหวง

ยาหมาหวงนั้นไม่ได้แบ่งเกรดของยา เพียงแต่ต้องแห้ง หนา มีสีเขียวอ่อนๆ ไส้ตัน รสขมฝาด

รสฤทธิ : เผ็ด ขมเล็กน้อย อุ่น เข้าเส้นลมปราณ ปอด , กระเพาะปัสสาวะ

สรรพคุณ : ขับเหงื่อไล่ความเย็น , ระบายชี่ปอดสงบหอบ , ขับน้ำลดบวม

ใช้ในการรักษา

1.หวัดจากลมเย็น หมาหวงเผ็ดขับระบาย ฤทธิ์อุ่นขับไล่ความเย็น วิ่งเข้าปอด กระเพาะปัสสาวะ ระบายชี่
ของปอด เปิดรูขุนขน ขับเหงื่อได้ดี เป็นยาสำคัญในการขับเหงื่อระบายเปี่ยว

2.ไอหอบ หมาหวงเข้าเส้นปอด ระบายชี่ปอด ทำให้สามารถหยุดไอหยุดหอบ

3.ขาบวม หมาหวงวิ่งขึ้นระบายปอด วิ่งลงขับกระเพาะปัสสาวะ จึงสามารถปรับทะลวงทางเดินน้ำใน
ร่างกาย ขับปัสสาวะลดบวม ทั้งยังระบายปอด ขับเหงื่อไล่ชื้น จึงเหมาะในการรักษา อาการบวมน้ำ
ปัสสาวะน้อย

4. อาการปวดจากลมชื้น หมาหวงเผ็ดระบาย อุ่นทะลวง ใช้บ่อยกับอาการปวดจากลมเย็นชื้น

5. ปวดเย็นเอวท้อง หมาหวงเผ็ดอุ่น ขับไล่ความเย็น ทะลวงการอุดกั้น

6.ไข้มาลาเลีย หมาหวงเผ็ดระบายเปี่ยว อุ่นระบายทะลวงการอุดกั้น

7. ผิวหนังขึ้นตุ่ม ยุบช้า แตกช้า หมาหวงทะลวงเปิดรูขุมขน ขับไล่เสียชี่ในระดับเปี่ยว 

8. ดีซ่าน ปัสสาวะน้อย หมาหวงขับปัสสาวะไล่ความชื้น

9. ก้อนไม่มีหัว(ทั้งฝีหรือซีส) หมาหวงเผ็ดอุ่น ขับไล่ความเย็นทำลวงก้อนอุดตัน ทำให้เลือดไหลเวียน
ยุบฝีหนอง จึงเหมาะในการรักษา หยางพร่องเกิดความเย็นอุดกั้นเป็นก้อน ลมปราณและเลือดอุดกั้นที่ผิวหนัง

วิธีใช้ : ยาต้มรับประทาน 2 - 10 กรัม , ใช้ในการขับเหงื่อให้ใช้สด ,ใช้รักษาไอหอบให้ใช้แบบผัด